Danse macabre. Aat Veldhoen, 1982
Tot Zover
Aat Veldhoen - Realist tot in de kist
De Amsterdamse kunstenaar Aat Veldhoen (1934 – 2018) staat bekend om zijn kleurige werken, zijn vrijheid en zijn levenslust. De dood lijkt ver weg en hij sprak er niet graag over. Toch speelt het een belangrijke rol in zijn werk. Deze tentoonstelling laat een andere kant zien van de kleurrijke losbol en levenskunstenaar.
TicketsVoor Aat waren seks, geboorte en de dood onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zonder het één, kan het ander niet bestaan. Hij ging daar vaak losjes mee om. Zo schilderde, tekende en fotografeerde Aat dansende of copulerende skeletten.
Nieuwsjunkie
Oorlog en beelden van menselijk lijden keren regelmatig terug in zijn werk, net als het symbool voor stralingsgevaar. Aat was een nieuwsjunkie en volgde het wereldnieuws op de voet. Hij hield van liefde en schoonheid en begreep niet dat er zoveel geweld was. Dat gegeven maakte hem activistisch. Als jonge, betrokken kunstenaar reed Aat mee met een ambulance en tekende hij in een mortuarium. Voor het dood-zijn zelf was Aat niet bang, wel voor de weg daarnaartoe.
Gevoelige doodsportretten
De gevoelige kant van Aat is terug te zien in de tekeningen die hij maakte van zijn gestorven moeder en vrienden. Dan werkte hij precies. Het zijn eerbetonen en bovendien kon hij zo zijn verdriet kanaliseren. “Want iemand die weg is, wordt een stilleven”, aldus Aat.
Met zijn moeder had Aat een sterke band en het was voor hem vanzelfsprekend dat hij haar doodsportret zou maken. Hij had spijt dat hij niet hetzelfde had gedaan bij zijn vroeg overleden vader, die stierf in 1955. Aat was toen 21 en durfde het niet aan.
Wat is het mooiste dat jij kan zeggen over de dood?
Aat Veldhoen is bekend van zijn kleurrijke en soms provocerende kunst, maar maakte ook prachtige, liefdevolle doodsportretten van recent overledenen, zoals zijn eigen moeder. En hij gebruikte vaak skeletten als model voor zijn werk.
Om mensen (anders) te laten denken en meer te laten praten over de dood gingen we de stad in met een van 'zijn' skeletten en stelden we de vraag 'Wat is het mooiste dat jij kan zeggen over de dood?'
Doodsportret van Aat Veldhoen
Voor Aat Veldhoen (1934-2018) waren huis en atelier hetzelfde. ‘Kunstenaar ben je altijd, de hele dag.’ Zijn kleurrijke woning was gevuld met zijn schilderijen, tekeningen, beelden, ezels en penselen. Veldhoen wilde ook nog wel eens een lichtschakelaar beschilderen.
Dochter Venus is fotograaf en maakte dit portret van haar vader kort na zijn overlijden. De kist stond midden in de woonkamer, tussen zijn kunstwerken en schildersattributen. Net zo kleurrijk zijn de boeketten die hem omringen.
Aats Doe-boek
Voor Aat was een werk nooit af. Hij bleef dingen toevoegen en aanpassen. Om je als bezoeker te verplaatsen in Aat en je creativiteit de vrije loop te laten, is er een gratis doe-boek beschikbaar.
Maak er een uniek en persoonlijk kunstwerk van. Teken, knip, schrijf, vouw, plak en kleur er op los. Voer de opdrachten uit en ga met jezelf en andere bezoekers in gesprek. Over Aat, over levenskunst, en afscheid. Van hem én van jou. Het boek mag stuk, maar je mag het ook netjes houden. Je kunt het alleen doen of samen. Als je er maar íéts mee doet, want “het leven is steeds weer anders en er gebeurt zoveel!” (aldus Aat).
Over de tentoonstelling
Deze tentoonstelling laat een andere kant zien van de kleurrijke losbol en levenskunstenaar Aat Veldhoen. Hoe verhield hij zich tot de dood? Wat probeerde hij met zijn werk uit te drukken? En wat is anno nu onze mening over zijn expliciete naakt?
Behalve kunstwerken laat de tentoonstelling persoonlijke spullen van Aat Veldhoen zien en is er een audiotour. Daarin komen onder meer dochter Venus Veldhoen, partner Hedy d’Ancona en fotograaf Koos Breukel aan het woord. Bezoekers kunnen ook zelf poseren met een skelet.
Een deel van de werken in deze tentoonstelling is afkomstig uit de collectie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van het Mondriaan Fonds, Cultuurfonds en Fonds 21.
In de media
Parool schreef een uitgebreide recensie over de tentoonstelling. "Hoewel de dood het hoofdonderwerp is, ademt deze tentoonstelling vooral vrolijkheid."
AT5 kwam langs in het museum voor een sneak preview van de tentoonstelling.
Marketingtribune plaatste een artikel over de campagne Wat is het mooiste dat jij kunt zeggen over de dood?, waarin we op pad gingen met het skelet van Aat Veldhoen.
Hedy d'Ancona en Hadassah de Boer bespraken de tentoonstelling op 26 september in hun podcast 'Vrolijk Voorwaarts'.
Hanneke Groenteman tipte de tentoonstelling in de podcast Teun & Gijs vertellen alles, aflevering 234, d.d. 7 oktober.
Meer Aat Veldhoen?
Who's Looking
Behalve in Museum Tot Zover is er dit najaar ook op andere plekken in Amsterdam werk van Aat Veldhoen te zien. Familie en beheerders van de nalatenschap van Aat maken zijn veelzijdige oeuvre zichtbaar. Who’s Looking vormt een actuele dialoog over lichamelijkheid, blik, projectie, sterfelijkheid en onze verhouding tot beeld in een digitale tijd.
Verwacht:
- Galerie du Nord - To the Body: Erotisch werk geplaatst in historische én actuele context (white male gaze) in dialoog met een vrouwelijke digitale kunstenaar.
- Hotel Arena – With the Hand: Keramische schalen als designobject in een internationale setting met passerend publiek.
Colofon
Concept en samenstelling
Guus Sluiter
Laura Cramwinckel
Olivia ter Wisscha
Lea Chenot
Tentoonstellingsontwerp en styling
Jeroen Bijl
Emmy van Lamoen
Linda Beumer
Audiotour
Studio Lonneke Kruisbergen (editing)
Lichtontwerp
Isabel Nielen Lichtontwerp
Video editing
Skipintro
Marketing, communicatie en events
Charlotte Waskowskij
Lizz Heijn
Educatie
Sanne Dijkstra
Laura Cramwinckel
Productie
Museum Tot Zover
Transport RCE
Hizkia
Met dank aan
Hedy d’Ancona, Cathelijne Blok, Koos Breukel, David Elders, Kees de Koning, Natasja Rietdijk, de familie Veldhoen en in het bijzonder Eva Veldhoen, Gala Veldhoen, Venus Veldhoen. En verder dank aan de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed en alle vrijwilligers.