uit de fotoreeks ‘Dan liever de lucht in’ (2005) van Karel Maat
Tot Zover
Dan liever de lucht in
Karel Maat (1934-2016) was een Nederlandse fotograaf en redacteur van fototijdschriften. Met oog voor detail en subtiel gevoel voor ironie legde hij in een fotoserie van crematieterreinen de veranderende cultus van herdenken vast. Het is de meest recente schenking die het museum heeft ontvangen.
Crematoriumterreinen in Nederland
Fotograaf Karel Maat maakte in 2005 een documentaire fotoserie over crematoria in Nederland. Destijds telde Nederland zo'n vijftig crematoria. Inmiddels zijn dat er ruim tachtig en wordt 63% van de Nederlanders na hun overlijden gecremeerd. In de afgelopen decennia is de omgang met de dood in Nederland duidelijk veranderd. Van een zakelijke uniformiteit tot een meer persoonlijke invulling bij de uitvaart en de herdenking van dierbare overledenen. Een personalisering die ook op urnenvelden en asverstrooivelden haar intrede heeft gedaan. Dit wil overigens nog niet zeggen dat somberheid en troosteloosheid op uitvaartlocaties zijn verdwenen.
Spiegel van de cultuur
De diversiteit van crematoriumterreinen is wel vergroot. Tegelijkertijd stelt de strenge en precieze Nederlandse wet- en regelgeving paal en perk aan wat wel en niet mag. Al met al vormen de crematoriumterreinen op meer dan één manier een spiegel van de Nederlandse cultuur. Fotograaf Karel Maat heeft dat met koele distantie, maar niet altijd zonder ironie, in beeld gebracht.
De serie was in 2006 te zien in het Nederlands Fotomuseum. Marileen Maat, dochter van de fotograaf, heeft de fotoserie in 2018 aan Museum Tot Zover geschonken. Een deel van de serie is nu te zien in het museum.