'A man sitting in a psychomanteum, a simple all black chamber with a reflective surface and a light’. Foto: courtesy Lifeafterlife/Raymondmoody
Tot Zover
Praktijkonderzoek naar rouw door Hans Gerding
Contact-ervaringen met geliefde doden via spiegelstaren? Hans Gerding blaast met zijn psychomanteum nieuw leven in een eeuwenoude praktijk. Een waardevolle interventie voor mensen in rouw.
Tekst: Laura Cramwinckel
Filosoof en parapsycholoog em. prof. Hans Gerding (1947) heeft zijn hele carrière in Leiden en Utrecht onderzoek gedaan naar grenservaringen en hij houdt daar na zijn pensionering niet mee op. Sinds kort organiseert hij filosofische rouwconsulten vanuit huis. Zijn garage is omgebouwd tot therapieruimte met een psychomanteum. Een kleine, verduisterde kamer met een comfortabele stoel en een gekantelde spiegel, bedoeld om te communiceren met de doden.
Dat klinkt vager dan het is. Onderzoek toont dat een derde van alle mensen op enig moment een spontane contact-ervaring heeft met een dode geliefde. In allerlei vormen: visueel, auditief, een aanraking, het gevoel van een aanwezigheid, via een geur, droom of symbolisch (een lied op de radio, een vlinder of vogeltje). “Verreweg de meeste mensen ervaren zo’n contact als troostend en positief. Men vindt het geruststellend, dat het met die overleden persoon best goed gaat,” aldus Gerding.
Gouden vlinder
Vlak na het overlijden van zijn echtgenote ervaarde Gerding zelf een bijzondere gewaarwording. “Ik werd wakker uit mijn slaap en Carolien kwam op me af als een enorme gouden vlinder, ze troostte mij. Dat gebeurde meermaals in de ergste episode van rouw, en was zeer welkom. Zoiets gun ik iedereen.” Inmiddels heeft Gerding twaalf sessies met cliënten achter de rug. Sessies bestaan uit een uitgebreide intake, een uur individueel spiegelstaren, en een uitgebreide debriefing.
Hij roept uitvaartverzorgers op om contactervaringen niet te ridiculiseren. “Het is heel normaal. Het kan fijn zijn als je er actief naar vraagt. Want erover durven praten is soms nog taboe.”
Elke twee maanden interviewt Laura Cramwinckel, projectleider Funeraire Academie, een Nederlandse of buitenlandse doodsonderzoeker over zijn of haar vakgebied. De tekst verschijnt tevens in de rubriek Funerair Onderzoek van Brancheblad Uitvaartzorg.
Academic Death Quotes
“De persoon met een contact-ervaring voelt bevestigd dat niet de dode noch de relatie met de dode is verbroken, maar dat beiden zijn getransformeerd en doorgaan.”
Jenny Streit-Horn (2011). A systematic Review of Research on After-Death-Communication (ADC). Dissertation, University of North Texas.
“Contact-ervaringen met overleden dierbare personen zijn normaal, doorgaans gezond en komen veel voor. Vaak worden ze niet gemeld vanwege angst voor ridiculisering en/of verdachtmaking van mentale instabiliteit door dokters, therapeuten en geestelijken.”
Julie Beischel (2019) Spontaneous, Facilitated, Assisted, and Requested After-Death Communication Experiences and their Impact on Grief. Peer-reviewed referenced commentary, Windbridge Research Center.
“Zelfs de deelnemers die geen contact maakten, meldden aanzienlijke verbeteringen in gevoelens van rouw en verdriet en de noodzaak hierover te communiceren. (-) als geheel, meldden deelnemers ook significante positieve veranderingen in onopgeloste gevoelens, het missen van de persoon, gevoelens van rouw, verlies, verdriet, schuld en angst.”
Arthur Hastings e.a. (2002) Psychomanteum Research: Experiences and Effects on Bereavement, OMEGA Journal of Death and Dying 45(3) 211-228.