Jacky van de Goor beschrijft in ‘Je leven in één herinnering’ (Uitgeverij Ten Have, 2020) wat er echt toe doet in het leven.
Tot Zover
Funerair onderzoek door Jacky van de Goor
Deskundige Jacky van de Goor hanteert het eeuwigheidsperspectief als lens om tot de essentie van het bestaan te komen. Veel dingen waar we ons doorgaans druk over maken zijn niet de dingen waar het werkelijk om gaat.
‘Stel, er is een hiernamaals. Daar worden al je herinneringen gewist, op één na. Welke herinnering kies je dan?’ Die vraag was uitgangspunt voor honderden verhalen die organisatiecoach Jacky van de Goor optekende voor haar promotieonderzoek in de narratieve psychologie aan het StoryLab van de UTwente. De verzamelde antwoorden vertellen ons over de zin van het leven.
Onduidelijk opdrachtgeverschap
Een bekende coachings-vraag die in het kader van zingeving vaak wordt gesteld is de grafrede-oefening: Wat wil jij dat anderen op je uitvaart over je vertellen? Volgens Van de Goor heeft die methodiek een grote sociaal-wenselijke component. De gedachteoefening over de ultieme herinnering verruimt het perspectief op betekenisvol leven.
In haar onderzoek speelt de dood op twee manieren een rol. Enerzijds dient de eeuwigheid als een methodische lens voor focus. Anderzijds spelen veel ultieme herinneringen zich letterlijk af rondom het sterfbed. “In een (crisis)periode van ziekte, afscheid of rouw ervaren veel mensen momenten van verbinding of transformatie. Ze doen iets of ervaren iets dat helend is. Dat levert herinneringen op met een verdrietige ondertoon die tegelijkertijd enorm veel kracht geven,” aldus Van de Goor. Als voorbeeld noemt ze de vader die één scène voor eeuwig wilde bewaren: hoe zijn dochtertje jaren geleden in zijn armen stierf. ‘Dat is’, zei hij, ‘een levensverrijkende ervaring. Die ik overigens niemand toewens’.
Aanraking met de dood vormt voor velen – en op veel manieren - een ankerpunt in het leven. Het gaat niet zozeer om de gebeurtenis zelf, eerder om hoe er een betekenisvol verhaal van wordt gemaakt. Jacky van de Goor adviseert uitvaartleiders en –verzorgers dicht bij de taal en woorden van de familie te blijven. Luister met aandacht en onderschat de anekdote niet. Haar eigen onderzoek toont immers dat mensen kleine momenten als groots ankerpunt in hun leven koesteren. Je hoeft niet de hele levensloop te beschrijven om iemand te zien.
Elke twee maanden interviewt Laura Cramwinckel, projectleider Funeraire Academie, een Nederlandse onderzoeker over zijn of haar vakgebied. De tekst verschijnt tevens in de rubriek Funerair Onderzoek van Brancheblad Uitvaartzorg.
Academic Death Quotes
“Begin met het einde voor ogen. Visualiseer je eigen begrafenis: wat zou je willen dat de mensen over je gingen zeggen? Deze oefening brengt ons doelgericht bij de waarden die belangrijk zijn in ons leven."
Stephen R. Covey (1989), Seven Habits of Highly Effective People.
‘Het script van het leven is zo onnoemelijk mooi om te lezen omdat de dood over onze schouder meekijkt’
Martin Buber (1964) Daniel: Dialogues on realization
'Alle dingen die, op welke manier dan ook angstaanjagend zijn of verband houden met iets verschrikkelijks, zijn een bron van het sublieme" Burke, E. (2005). Een filosofisch onderzoek naar de oorsprong van onze ideeën over het sublieme en schone. Historische Uitgeverij Groningen.
“Religie en verhalend vertellen zijn twee manieren om met dood en trauma om te gaan. De integratie van een persoonlijke verhaallijn en -structuur aan een traumatische verlieservaring reduceert angst en depressie en verhoogt betekenis en zingeving.”
Ewa Odachowska, e.a. (2019), ‘The Impact of Self-Narrative Framing of a Close Person’s Sudden Death on Coping With the Meaning in Life’ in Journal of Loss and Trauma, Volume 24.