Tot Zover
Interview met de crematoriumdirecteur
Afscheid nemen in tijden van corona verloopt noodgedwongen anders dan we gewend zijn. De Funeraire Academie interviewt mensen uit de uitvaartbranche en reflecteert op hun observaties en ervaringen. In deze aflevering (2/5) spreken we met crematorium- & begraafplaatsdirecteur Roel Stapper.
Interview: Martin Hoondert. Tekst: Laura Cramwinckel.
Dit is het tweede filmpje uit een reeks van vijf. Martin Hoondert, universitair docent Tilburg University en deskundige op het gebied van rituelen rondom de dood, interviewt crematoriumdirecteur Roel Stapper uit Breda over zijn ervaringen met afscheid in de anderhalvemetersamenleving. Trefwoord daarbij is de zgn. 'gemankeerde' dienstverlening vanwege de opgelegde afstand en beperkte groepsgrootte bij een uitvaart. Stapper benoemt de emotionele worsteling en schuchtere interactie bij nabestaanden en genodigden onderling. Maar ook zijn aula-medewerkers, bij wie zorg en empathie hoog in het vaandel staan, worstelen met de corona-regels: hoe overbrug je de afstand en sta je mensen bij?
Hoondert vraagt Stapper welke impact Corona op de bedrijfsvoering heeft gehad. Ondanks het verlies van 90% horeca-omzet, liep de bedrijfseconmische continuiteit geen gevaar: Breda was een COVID-19 brandhaard in Brabant en daarom werden er meer diensten gedraaid.
Ambivalenties en lichamelijkheid
In zijn reflectie gaat Hoondert verder in op de uitdrukking 'gemankeerd' ritueel, omdat het laat zien hoe we over rituelen denken. Rituelen zijn vaste handelingspatronen; tools die het ons mogelijk maken in moeilijke situaties te handelen. Het crematieritueel van de afgelopen decennia is in sterke mate zowel gepersonaliseerd als een herhaalbaar patroon geworden. 'Gemankeerd' impliceert een gebrek, we zijn iets kwijt - een vertrouwd stramien is (op)gebroken. Dit leidt niet direct tot een directe crisis-situatie want er wordt een nieuw patroon gevonden. De aanpassing leidt tot méér vrijheid en flexibiliteit, er is sprake van intimiteit die erg gewaardeerd wordt. Een andere interessante observatie is het belang van de lichamelijkheid, nabijheid en aanraking. Vanwege de noodgedwongen afstand wint taal aan belang om empathie uit te drukken.
Volgende interview (3/5): Corona en DELA directeur Uitvaartverzorging, Véronique Klaassen.
Wil je op de hoogte blijven? Stuur een mailtje naar projectleider Laura Cramwinckel dan zetten we je op de Funeraire Academie mailinglijst.
l.cramwinckel@totzover.nl