Tot Zover

Onverschilligheid en compassie

Het getoonde werk van hedendaagse kunstenaars is informatief, poëtisch en prikkelend. De werken maken het persoonlijke verlies van een huisdier invoelbaar en belichten de ingewikkelde paradox rondom dierlijke sterfelijkheid. Want tot hoever reikt ons verdriet? Tegenover onze compassie met individuele dieren staat onze onverschilligheid voor het verdwijnen van soorten. En het wegkijken van de instrumentele omgang met dieren in de bio-industrie. We houden van dieren, maar eten ze ook op. Kunstenaars, fotografen en ontwerpers stellen kritische vragen en breiden de cirkel van compassie uit.

Kunstenaars

Deelnemende kunstenaars zijn:  Josine Beugels / Martin uit den Bogaard / Pascalle van Dijk & Aron van Blooijs / Meinbert Gozewijn van Soest / Simone Henken / Emma Kisiel / Miriam Knibbeler / Christel Mitchell / Léon van Opstal / Satijn Panyigay / Tineke Schuurmans / Tinkebell / Basse Stittgen / Stephan Vanfleteren / Jop Vissers Vorstenbosch / herman de vries / Daphne Wageman / Adriana van Zoest

In de expositie luister je ook naar ontroerende literaire audio-fragmenten van o.a. Sylvia Witteman, Theodor Holman en Henk van Straten. Met ARTIS is een vitrine ingericht waarin het sterven van iconische dierentuindieren wordt belicht en bijgevolg het rouwbetoon van trouwe dierentuinbezoekers. In de Tuinzaal zijn dierbare doosjes te zien: het kunstproject met lokale basisscholen dat in maart samen met De Rode Loper op School is georganiseerd.

Rouwcultus

Tijdens De Laatste Aai maakt het museum de actuele rouwcultus rondom gestorven huisdieren inzichtelijk. Nog niet zo lang geleden was het normaal om je huisdier bij de dierenarts achter te laten, destructie was zijn lot. Tegenwoordig wordt het geliefde dier herdacht, gecremeerd of begraven. Hoe werkt een dierencrematie eigenlijk? We tonen herinneringsobjecten speciaal voor huisdieren. Zowel de context van veranderende mens-dier relaties als de ontwikkeling van dierenuitvaartcultuur in Nederland wordt met een tijdlijn, film en beeld inzichtelijk gemaakt.

Randprogramma

De expositie heeft een uitgebreid randprogramma: van literaire events zoals Dead P(o)ets Society bij Museumn8 tot aan een Rouwcafé voor huisdierbezitters. Er zijn lezingen, een symposium, kinderpresentatie, workshop dierbare vrienden, theater-performance 'Crematorium voor Kleine Dieren', een dierensafari over de begraafplaats en bezoekers kunnen bij de dierenhemel of op Instagram hun eigen geliefde dode dier herdenken.

23 juni 2019: Koffie- en cakelezing met Antoinnette Scheulderman, auteur van Dan neem je toch gewoon een nieuwe (Lebowski, 2018).

24 augustus 2019: Rouwcafé voor huisdierbezitters. Een unieke bijeenkomst waar mensen met verdriet om een huisdier bij elkaar kunnen komen.

10 september 2019: Vleermuis avondsafari. Ontdek van alles over dit bijzondere nachtdiertje door een cultuurhistorische lezing en een sonor-speurtocht over de begraafplaats.

2 november 2019: Museumn8 staat in het teken van De Laatste Aai met poezie, muziek en dodelijke cocktails.

17 november 2019: Theater over poezenverdriet met acteur Edo Douma.

23 januari 2020: Themamiddag voor professionals 'Toekomst van dierenbegraafplaatsen en - crematoria'.

3 februari 2020: Debat over de vermenselijking van huisdieren 'De avond van Kat en hond' in debatcentrum Arminius, Rotterdam.

14 februari 2020: Themadag voor professionals 'Dieren op de begraafplaats'.

21 februari 2020: Themamiddag voor huisdierbezitters 'Afscheid van een geliefd huisdier'.

Magazine De Laatste Aai

Ter gelegenheid van de tentoonstelling verschijnt de publicatie De Laatste Aai - eerbetoon aan dode dieren. Deze catalogus-light bevat verdiepende artikelen en columns rondom het thema, evenals een overzicht van alle deelnemende kunstenaars. Auteurs: Wim Cappers, Laura Cramwinckel, Theodor Holman, Anja Krabben, Guus Sluiter, Henk van Straten, Vrouwkje Tuinman, Elmer Veldkamp, Sylvia Witteman. Design: Kathrin Hero. Het is te koop in de museumwinkel voor €5.

Fotoboek Ik Ruik Hem Nog Steeds

Curator: Laura Cramwinckel, Museum Tot Zover
Vormgeving: Jeroen Bijl, Studio BijlBuschmann
Grafisch ontwerp: Emmy van Lamoen (infographics), Kathrin Hero (magazine)
Teksten en vertaling: Laura Cramwinckel, Guus Sluiter, Roos Bekkenkamp
Artwork, marketing en communicatie: Roos Bekkenkamp
Onderzoek en educatie: Laura Cramwinckel
Projectassistentie: Barbara Tol
Zakelijke eindverantwoording: Guus Sluiter

De tentoonstelling De Laatste Aai - eerbetoon aan dode dieren komt mede tot stand dankzij de bijdragen van het Mondriaan Fonds en Prins Bernhard Cultuurfonds.

Voor perskit klik hier 

Lees de recensie van Mister Motley, Om welke dieren rouwen we? Een bezoek aan museum Tot Zover, 10-12-2019
Lees de rubriek van De Volkskrant, Wat vonden bezoekers van de Laatste Aai?, 27-9-2019
Lees de recensie van De Volkskrant, Het is knap hoe de tentoonsteling ontroert en tegelijk moeilijke vragen opwerpt, 2-9-2019
Lees de recensie van Algemeen Dagblad, Uitvaartmuseum: de laatste blikken van de slachtvarkens maken indruk, 30-7-2019
Lees de recensie van NPO3, Brandpunt+, Waarom bewaren we de dikste tranen voor de dood van onze dieren?, 27-6-2019
Lees de recensie van Het Parool. Rouwen om een gestorven huisdier is niet langer taboe, 14-6-2019
Lees het artikel van Trouw, Afscheid nemen van je overleden hond, hoe doe je dat?, 14-6-2019
Lees de recensie in het Nederlands Dagblad, Een allerlaatste aai voor Joerie. Tentoonstelling met intieme beelden, 13-6-2019
Lees het artikel van RTL Nieuws, Nog één keertje aaien: zo rouwen we om (huis)dieren, 13-6-2019
Lees de recensie in het NRC, Een crematorium voor kleine dieren: theater en echt, 29-5-2019